Sektörümüz için en önemli sorun standart dışı ürünlerin üretimi ve bu ürünlerin piyasa sürülmesidir. Bu da öncelikle güvenlik ve ardından da performanstan yoksun ürünlerin kullanımı sonucunda can ve mal kaybı ile sonuçlanma riskine sahip etkilerin oluşması demektir. Bu yoksunluklar aynı zamanda üretici nezdinde haksız rekabettir. Bugün aydınlatma ürünlerinin piyasa gözetim ve denetimi için uygulamada olan yönetmelikler:
- Belirli Gerilim Sınırları İçin Tasarlanan Elektrikli Ekipman ile İlgili Yönetmelik,
- Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmeliği,
- Işık Kaynaklarının ve Ayrı Kontrol Donanımlarının Çevreye Duyarlı Tasarım gerekliliklerine Dair Yönetmelik
- Işık Kaynaklarının Enerji Etiketlemesine Dair Yönetmelik,
- Atık Elektrik ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği,
- Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması Hakkında Yönetmelik ve Atık Elektrik ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliğidir.
Bu altı yönetmeliğin uygulanması hakkında bilinirlik ve farkındalık arttıkça yukarıda bahsettiğimiz yoksunluklar minimize edilebilecek, haksız rekabet önlenecektir. Unutmamalıyız ki bu yönetmeliklerin kapsamı aynı zamanda CE işaretlemesinin uyumluluk gerekliliğidir.
Bu kapsamda AGİD olarak uzun bir süredir Piyasa Gözetim ve Denetim çalışmalarını destekliyor, ilgili kurumlarla iş birliği ile hareket ediyoruz.
Son iki yıldır 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe giren, Eko Tasarım Yönetmeliği ve Enerji Etiketlemesi Yönetmeliğine dayanarak hazırlanan Işık Kaynaklarının Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ ve Işık Kaynaklarının ve Ayrı Kontrol Donanımlarının Çevreye Duyarlı Tasarım Gerekliliklerine Dair Tebliğinin uygulaması için üreticimize rehber olacak farklı dokümanların hazırlanıp yayınlanmasında aktif olarak rol aldık. Işık Kaynaklarının ve Ayrı Kontrol Donanımlarının Çevreye Duyarlı Tasarım Gerekliliklerine Dair Tebliğ halen yürürlükte olan üç farklı yönetmeliğin bir araya getirilerek düzenlenmesi, Işık Kaynaklarının Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ ise halihazırda olan yönetmeliğin revizyonudur ve her ikisi de sektöre önemli değişiklikler getirecektir. Bu değişiklikler için yeni bir dönemin başlangıcı diyebiliriz.
Işık Kaynaklarının ve Ayrı Kontrol Donanımlarının Çevreye Duyarlı Tasarım Gerekliliklerine Dair Tebliğ ile ışık performansı ve kalitesi ile ilgili gereklilikleri yerine getiremeyen bazı geleneksel aydınlatma teknolojilerinin kullanım dışı bırakılması söz konusu iken, içeren ürünlerdeki ışık kaynakları ve kontrol cihazları için çıkarılabilir ve değiştirilebilir olmak gereksinimleri ile üreticilerimizin tasarımlarını yeniden gözden geçirmesi gerekecektir. Yeni Işık Kaynaklarının Enerji Etiketlemesine Dair Tebliğ gelince tüm ışık kaynakları yeni yönetmeliğin kapsamına girerken, bu yönetmelikte armatür ifadesi olmaması pek çoğumuzu şaşırtabilir ancak yepyeni bir tanım olan ve yönetmeliğin önemli değişikliği olan içeren ürün tanımı armatürü kapsamaktadır ve bu içeren ürün içerdiği ışık kaynağının çıkarılabilir ve değiştirilebilir olmasına bağlı olarak bir ışık kaynağı olarak kabul edilir ve etiketlenmelidir. Yeni nesil etiketler daha basit bir ölçek (A’dan G’ye) içermesi sebebiyle farklı ürünler arasında enerji verimliliğini karşılaştırmak daha kolay olacaktır.
Zeynep AKKAYA